बँकांच्या सुट्ट्या: भारतातील बँकांच्या सुट्ट्यांची यादी

भारतीय रिझर्व्ह बँक (RBI) प्रत्येक वर्षाच्या सुरुवातीला बँकांच्या सुट्ट्यांचे कॅलेंडर संकलण करण्यास  जबाबदार आहे. या कॅलेंडरनुसार विशिष्ट ठिकाणच्या बँका बंद करणे आवश्यक आहे. हे लक्षात ठेवणे महत्त्वाचे आहे की अनेक बँकांच्या सुट्ट्यांचे स्थानिक महत्त्व असते आणि सुट्ट्या एका राज्याच्या तुलनेत  दुसऱ्या राज्यात तसेच एका बँकेतून दुसऱ्या बँकेत बदलू शकतात.

 

बँकांच्या सुट्ट्यांचे प्रकार

सरकारी सुट्ट्या आणि राष्ट्रीय सुट्ट्या या दोन श्रेणी आहेत ज्या मिळून बँकांच्या सुट्ट्या बनतात. भारतात तीन राष्ट्रीय सुट्ट्या आहेत, ज्यामध्ये आहेत:

• प्रजासत्ताक दिवस
• स्वातंत्र्यदिन
• महात्मा गांधी जयंती

राजपत्रित सुट्ट्या हे राष्ट्रीय सुट्ट्यांचे दुसरे नाव आहे. राष्ट्रीय सुट्टीच्या दिवशी, बँका आणि इतर प्रकारच्या सर्व प्रकारच्या वित्तीय संस्था बंद असतात. सरकारने नियुक्त केलेल्या सुट्ट्या आणखी दोन श्रेणींमध्ये विभागल्या जाऊ शकतात:

• राज्य सरकारी बँकांना सुटी
• केंद्रीय सरकारी बँकेला सुटी

भारतातील विविध राज्य सरकारांद्वारे ओळखल्या जाणार्‍या बँकांच्या सुट्ट्या केंद्र सरकारद्वारे मान्यताप्राप्त नसतात, ज्या सामान्यत: देशभरात साजऱ्या केल्या जातात.

 

२०२२ मधील बँकांच्या सुट्ट्यांची यादी

२०२२ मध्ये भारतात होणार्‍या सर्व महत्त्वाच्या बँकांच्या सुट्ट्यांची यादी खालीलप्रमाणे आहे (जरी दिवस वेगळे असले तरी, बँक सुट्ट्या २०२० आणि बँक सुट्ट्या २०२१ च्या तारखा सारख्या होत्या). त्यामुळे जर तुम्ही विचार करत असाल की, ‘आज बँकेला सुट्टी आहे की नाही’, तर खाली दिलेल्या २०२२ मधील बँकांच्या सुट्ट्यांची यादी पहा.

सुट्टी	दिवस	तारीख
नवीन वर्षाचा दिवस	शनिवार	१ जानेवारी २०२२
भोगी	गुरुवार	१३ जानेवारी २०२२
मकर संक्रांत	शुक्रवार	१४ जानेवारी २०२२
सूर्य पोंगल	शनिवार	१५ जानेवारी २०२२
मट्टू पोंगल	रविवार	१६ जानेवारी २०२२
कानूम पोंगल	सोमवार	१७ जानेवारी २०२२
प्रजासत्ताक दिवस	बुधवार	२६ जानेवारी २०२२
वसंत पंचमी	शनिवार	५ फेब्रुवारी  २०२२
महा शिवरात्री	मंगळवार	१ मार्च  २०२२
होळी	शनिवार	१९ मार्च  २०२२
राम नवमी	रविवार	१० एप्रिल २०२२
उगडी	बुधवार	१३ एप्रिल २०२२
डॉ आंबेडकर जयंती	गुरुवार	१४ एप्रिल २०२२
गुड फ्रायडे	शुक्रवार	१५ एप्रिल २०२२
मे दिवस	रविवार	१ मे २०२२
महर्षी परशुराम जयंती	सोमवार	२ मे २०२२
ईद उल फित्र	मंगळवार	३ मे २०२२
बुद्ध पौर्णिमा	सोमवार	१६ मे २०२२
संत गुरू कबीर जयंती	मंगळवार	१४ जून २०२२
तेलंगण निर्मिती दिवस	गुरुवार	२ जून २०२२
बकरीद / ईद अल अधा	रविवार	१० जुलै  २०२२
मोहरम	मंगळवार	९ ऑगस्ट २०२२
रक्षाबंधन	शुक्रवार	१२ ऑगस्ट २०२२
स्वातंत्र्यदिन	सोमवार	१५ ऑगस्ट २०२२
पारशी नववर्ष	मंगळवार	१६ ऑगस्ट २०२२
जन्माष्टमी	शुक्रवार	१९ ऑगस्ट २०२२
गणेश चतुर्थी	बुधवार	३१ ऑगस्ट २०२२
महालय अमावस्या	रविवार	२५ सप्टेंबर २०२२
गांधी जयंती	रविवार	२ ऑक्टोबर २०२२
महाअष्टमी	सोमवार	३ ऑक्टोबर २०२२
महा नवमी	मंगळवार	४ ऑक्टोबर २०२२
विजया दशमी	बुधवार	५ ऑक्टोबर २०२२
ईद ए मिलाद	रविवार	९ ऑक्टोबर २०२२
दिवाळी	सोमवार	२४ ऑक्टोबर २०२२
दिवाळी	मंगळवार	२५ ऑक्टोबर २०२२
दीपावलीची सुट्टी	बुधवार	२६ ऑक्टोबर २०२२
भाऊ बीज	गुरुवार	२७ ऑक्टोबर २०२२
गुरु नानक जयंती	मंगळवार	८ नोव्हेंबर २०२२
नाताळ	रविवार	२५ डिसेंबर २०२२

 

२०२२ मधील बँक सुट्ट्यांचा सारांश

• आंबेडकर जयंती

आंबेडकर जयंती १४ एप्रिल २०२२ रोजी साजरी केली जाईल, ज्यासाठी काही राज्यांमध्ये बँक सुट्टी देण्यात आली आहे. आंबेडकर जयंती ही डॉ. बी. आर. आंबेडकर यांची जयंती आहे, ज्यांना भारताची राज्यघटना लिहिण्याचे श्रेय जाते.

• बक्रा ईद / ईद अल अधा सुट्टी

याला ईद अल अधा म्हणून देखील ओळखले जाते आणि बहुतेक राज्यांमध्ये हा एक सुप्रसिद्ध इस्लामिक उत्सव आहे. इतर सरकारी संस्थांप्रमाणेच, बकरी ईद आणि ईद-उल-अधाच्या दिवशी बँका बंद राहतील.

• ख्रिसमस

२५ डिसेंबर या वर्षी सोमवारी येतो. ख्रिसमस हा ख्रिश्चनांसाठी ख्रिस्ताच्या जन्माचे स्मरण करणारी सुट्टी आहे.

• दिवाळी

दिवाळी किंवा हिंदूंनी साजरा केलेला दिव्यांचा सण या वर्षी ४ नोव्हेंबर २०२२ रोजी येतो.

• गांधी जयंती

गांधी जयंती साजरी ही देशभरात पाळली जाणारी सुट्टी आहे आणि ‘राष्ट्रपिता’ महात्मा गांधी यांची जयंती आहे.

• गुड फ्रायडे

सर्वात महत्त्वाच्या सुट्ट्यांपैकी एक, गुड फ्रायडे एप्रिल २०२२ रोजी येतो. पवित्र आठवड्यादरम्यान, देशभरातील अनेक राज्यांमध्ये सुट्टी दिली जाते.

• होळी

रंगांचा सण म्हणूनही ओळखला जाणारा होळी हा सण कापणीच्या वेळेस साजरा केला जातो. काही ठिकाणी होळीची सुट्टी १० मार्च रोजी साजरी केली जाते.

• स्वातंत्र्यदिन

स्वातंत्र्य दिन हा देशाच्या सार्वभौमत्वाची प्राप्ती झालेली दर्शवतो. या दिवशी संपूर्ण भारतात कोणतेही बँकिंग कामकाज होणार नाही.

• जन्माष्टमी

जन्माष्टमी म्हणून ओळखला जाणारा हा सण भगवान श्रीकृष्णाच्या आगमनाचा सन्मानार्थ केला जातो. हा  कार्यक्रम भारतातील अनेक राज्यांमध्ये दरवर्षी साजरा केला जातो.

• महा शिवरात्री

महाशिवरात्रीचा सण भारताच्या अनेक भागांमध्ये सुट्टी म्हणून साजरा केला जातो आणि तो देव शिवाला समर्पित आहे.

• महाराणा प्रताप जयंती

महाराणा प्रताप यांचा जयंती उत्सव एप्रिल २०२२ मध्ये आयोजित केला जाईल, कार्यक्रमाच्या नावातच हे  सुचवले आहे. भारतातील काही राज्यांमध्ये ही सुट्टी पाळली जाते.

• महावीर जयंती

महावीर जयंती या नावाने ओळखला जाणारा हा कार्यक्रम जैन लोक महावीरांच्या, जे अंतिम तीर्थंकर आहेत, जन्मदिवसाच्या स्मरणार्थ साजरा करतात,. हि ६ एप्रिल रोजी साजरी होते.

• मकर संक्रांती/पोंगल

मकर संक्रांती किंवा पोंगल १५ जानेवारी २०२२ रोजी येते आणि सुट्टीच्या पार्श्वभूमीवर बँका बंद राहतील.

• मे दिवस

तो जगभरात आंतरराष्ट्रीय कामगार दिन म्हणून साजरा केला जातो. दरवर्षी १ मे रोजी साजरा केला जाणारा हा दिवस प्रथम परदेशातील कामगार चळवळीने पुढे आणला.

• प्रजासत्ताक दिवस

भारतात, प्रजासत्ताक दिन म्हणून ओळखली जाणारी राष्ट्रीय सुट्टी भारताची राज्यघटना स्वीकारल्याच्या स्मरणार्थ आहे आणि दरवर्षी २६ जानेवारी रोजी पाळली जाते. इतर सरकारी कार्यालयांसह, वित्तीय संस्था बंद राहतील. शाळा आणि विद्यापीठांद्वारे सांस्कृतिक उपक्रमही आयोजित केले जातात.

• संत गुरू कबीर जयंती

हिमाचल प्रदेश, पंजाब आणि छत्तीसगड राज्यांमध्ये ही बँक सुट्टी आहे.

• उगाडी

उगादी हा सण आहे जो आंध्र प्रदेश, तेलंगणा आणि कर्नाटक राज्यांमध्ये नवीन वर्षाची सुरुवात म्हणून साजरा करतो. महाराष्ट्रात हा सण गुढीपाडवा म्हणून ओळखला जातो. संपूर्ण भारतातील हिंदूंसाठी ऐतिहासिक दृष्टिकोनातून ही घटना महत्त्वाची आहे.

• वैशाखी

शीख आणि हिंदू सारखेच वैशाखी हा सण साजरा करतात, जो दरवर्षी १३ किंवा १४ एप्रिल रोजी येतो. शीख लोक या दिवशी नवीन वर्षाची सुरुवात करतात.

 

आरटीजीएस (RTGS) आणि एनइएफटी (NEFT) साठी सुट्ट्या

रिझर्व्ह बँकेद्वारे व्यवस्थापित केल्या जाणाऱ्या एनइएफटी (NEFT) आणि आरटीजीएस (RTGS) या दोन प्रणाली आहेत. लोक आरटीजीएस (RTGS) आणि एनइएफटी (NEFT) या दोन्ही प्रणालीचा एका वित्तीय संस्थेतून दुसर्‍या वित्तीय संस्थेत पैसे हलविण्यास वापर करतात. १४ डिसेंबर २०२० पासून, आरटीजीएस (RTGS) आणि एनइएफटी (NEFT) प्रणाली चोवीस तास उपलब्ध असतात.

नॉन-बँकिंग सुट्टीच्या दिवशीही, ग्राहकांना पैसे हस्तांतरित करण्यासाठी आरटीजीएस (RTGS) आणि एनइएफटी (NEFT) वापरण्याचा पर्याय आहे. जर एखाद्या व्यक्तीने बँकेने पाळलेल्या सुट्टीच्या दिवशी पैसे पाठवले, तर पैसे प्राप्तकर्त्याच्या खात्यात जमा केले जातील, परंतु पैसे देणाऱ्याला बँक उघडल्याच्या पुढील व्यावसायिक दिवसापर्यंत पावती मिळणार नाही.

भारतातील सर्वोच्च बँकांसाठी एनइएफटी (NEFT) वेळेबद्दल अधिक जाणून घ्या

 

शनिवारी बँकेला असलेल्या सुट्ट्या

अतिरिक्त बँक सुट्ट्यांमध्ये प्रत्येक महिन्याचा दुसरा आणि चौथा शनिवार समाविष्ट असतो. त्या महिन्यात पाच शनिवार असल्यास बँका महिन्याच्या पाचव्या शनिवारी उघडल्या जातील. याआधी बँका शनिवारी सलग पाच तास कामकाजासाठी सुरू ठेवाव्या लागत होत्या. जर तो शनिवार असेल आणि तुम्ही शोधत असाल की आज बँकेची सुट्टी आहे की नाही, किंवा शुक्रवार असेल आणि उद्याच्या बँकेच्या सुट्टीबद्दल जाणून घेण्यास तुम्ही उत्सुक असाल, तर २०२२ च्या शनिवारच्या बँक सुट्ट्यांची यादी येथे देत आहोत.

शनिवारची सुट्टी	तारीख
दुसरा शनिवार	०८.०१.२०२२
चवथा शनिवार	२२.०१.२०२२
दुसरा शनिवार	१२.०२.२०२२
चवथा शनिवार	२६.०२.२०२२
दुसरा शनिवार	१२.०३.२०२२
चवथा शनिवार	२६.०३.२०२२
दुसरा शनिवार	०९.०४.२०२२
चवथा शनिवार	२३.०४.२०२२
दुसरा शनिवार	१४.०५.२०२२
चवथा शनिवार	२८.०५.२०२२
दुसरा शनिवार	११.०६.२०२२
चवथा शनिवार	२५.०६.२०२२
दुसरा शनिवार	०९.०७.२०२२
चवथा शनिवार	२३.०७.२०२२
दुसरा शनिवार	१३.०८.२०२२
चवथा शनिवार	२७.०८.२०२२
दुसरा शनिवार	१०.०९.२०२२
चवथा शनिवार	२४.०९.२०२२
दुसरा शनिवार	०८.१०.२०२२
चवथा शनिवार	२२.१०.२०२२
दुसरा शनिवार	१२.११.२०२२
चवथा शनिवार	२६.११.२०२२
दुसरा शनिवार	१०.१२.२०२२
चवथा शनिवार	२४.१२.२०२२

वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न (FAQs)

भारतीय बँका कधी बंद होतात?

भारतात, वित्तीय संस्था राष्ट्रीय सुट्टीच्या दिवशी किंवा प्रादेशिक राज्य सुट्ट्यांच्या दिवशी व्यवसायासाठी खुल्या नसतात. याशिवाय, प्रत्येक महिन्याच्या दुसऱ्या आणि चौथ्या शनिवारी बँका बंद असतात.

सरासरी वर्षात कामावरून किती दिवस सुट्टी असते?

काही बँकांना इतरांपेक्षा जास्त बँक सुट्ट्या असतात, तर काही कमी असतात. तथापि, सर्व बँका राष्ट्रीय सुट्ट्या आणि प्रत्येक महिन्याचा दुसरा आणि चौथा शनिवार बँक सुटी म्हणून पाळतात.

भारतातील बँका नवीन वर्षाचा दिवस सुट्टी पाळतात का?

नाही, वर्षाचा पहिला दिवस भारतातील कोणत्याही वित्तीय संस्थेसाठी सुट्टीचा दिवस मानला जात नाही.

राज्याच्या सर्व सुट्ट्या प्रत्येक बँकेने घ्यायच्या सुट्ट्या म्हणून ओळखल्या जातात का?

नाही, राज्याने साजरे केलेल्या सर्व सुट्ट्या आपोआप बँक सुट्ट्या म्हणून ओळखल्या जात नाहीत.