కోఆపరేటివ్ హౌసింగ్ సొసైటీ గురించి మీరు తెలుసుకోవలసిన ప్రతిదీ

సహకార గృహ సంఘాలు భారతదేశంలో అనేక దశాబ్దాలుగా ఉన్నాయి. లక్షలాది మందికి సరసమైన గృహ పరిష్కారాలను అందించడంలో వారు కీలక పాత్ర పోషిస్తారు. హౌసింగ్ సహకార సంఘాలు తమ సభ్యులచే నిర్వహించబడే స్వీయ-నియంత్రిత సంస్థలు. వారు పరస్పర సహకారం మరియు వారి సభ్యుల సమ్మతితో ఏర్పడతారు. ఇక్కడ, సహకార గృహ సమాజం గురించి ఒకదానిలో పెట్టుబడి పెట్టడం వల్ల కలిగే ప్రయోజనాలతో సహా అన్నీ చర్చించాము.

సహకార గృహ సంఘం అర్థం

సహకార హౌసింగ్ సొసైటీ అనేది చట్టబద్ధంగా స్థాపించబడిన సంస్థ లేదా సాధారణ అవసరాల కోసం దాని సభ్యులు లేదా నివాసితులు కలిగి ఉన్న సంస్థ. సంస్థ ఒకటి లేదా అంతకంటే ఎక్కువ నివాస నిర్మాణాలతో కూడిన లక్షణాలను కలిగి ఉంది మరియు నిర్వహిస్తుంది. కోఆపరేటివ్ హౌసింగ్ సొసైటీ భూమిని కొనుగోలు చేస్తుంది, దానిని అభివృద్ధి చేస్తుంది, ఫ్లాట్‌లను నిర్మిస్తుంది మరియు వాటిని తన సభ్యులకు కేటాయిస్తుంది. భారతదేశం అంతటా వివిధ రాష్ట్రాలలో హౌసింగ్ కోఆపరేటివ్‌ల పనిని వ్యక్తిగత సహకార సంఘాల చట్టాలు మరియు ప్రభుత్వం అప్పగించిన సహకార సంఘాల రిజిస్ట్రార్ నియంత్రించే సహకార సంఘాల నియమాల ద్వారా నిర్వహించబడతాయి. కోఆపరేటివ్ సొసైటీలు ఎక్కువగా నేషనల్ కోఆపరేటివ్ హౌసింగ్ ఫెడరేషన్ ఆఫ్ ఇండియా (NCHFI) లో భాగంగా ఉంటాయి మరియు మల్టీ-స్టేట్ కోఆపరేటివ్ సొసైటీస్ చట్టం, 2002 కింద మోడల్ బై-లాస్‌కు కట్టుబడి ఉంటాయి. కోఆపరేటివ్ హౌసింగ్ సొసైటీ యొక్క లక్ష్యాలు

హౌసింగ్ కోఆపరేటివ్ సొసైటీ యొక్క ప్రధాన లక్ష్యం దాని సభ్యులకు మద్దతు అందించడం. సహకార గృహ సంఘం యొక్క కొన్ని ఇతర లక్ష్యాలు క్రింద ఇవ్వబడ్డాయి:

• కాంప్లెక్స్‌లోని ఇళ్లు లేదా అదనపు నిర్మాణాల కోసం రుణాలు అందించడం ద్వారా సొసైటీ సభ్యులకు మద్దతు ఇవ్వడం.
• భూ సేకరణ, ఫ్లాట్ల నిర్మాణం మరియు వాటిని సభ్యుల మధ్య పంపిణీ చేయడం.
• హౌసింగ్ సొసైటీ యొక్క ఆర్థిక ప్రయోజనాలను ప్రోత్సహించడం మరియు సభ్యులలో స్వీయ-ఆధారపడటాన్ని ప్రోత్సహించడం.
• సమాజంలో ఆదర్శవంతమైన సామాజిక-ఆర్థిక వాతావరణాన్ని కల్పించడం ద్వారా ఆరోగ్యకరమైన జీవన ప్రమాణాలను సులభతరం చేయడం.
• నీరు మరియు విద్యుత్ సరఫరా వంటి ప్రాథమిక సౌకర్యాలను అందించడం మరియు సమాజం యొక్క క్రమం తప్పకుండా నిర్వహణను నిర్ధారించడం.

కోఆపరేటివ్ హౌసింగ్ సొసైటీ యొక్క లక్షణాలు

• స్వచ్చంద సంస్థ: గృహ సహకార సంఘాలు స్వయం ప్రతిపత్తి మరియు స్వయంసహాయం అనే ఆలోచన ఆధారంగా వాటి పనితీరుపై స్వచ్ఛంద సంస్థలు.
• ఓపెన్ మెంబర్‌షిప్: కోఆప్ హౌసింగ్ సొసైటీ సభ్యత్వం సాధారణ ఆసక్తులు ఉన్న వ్యక్తులందరికీ అందుబాటులో ఉంటుంది.
• స్వయంప్రతిపత్తి మరియు స్వాతంత్ర్యం: అవి అనేక అంశాలలో స్వతంత్ర మరియు స్వతంత్ర.
• ప్రజాస్వామ్య నాయకత్వం: సహకార గృహ సంఘం యొక్క ఆఫీస్ బేరర్లు లేదా ప్రతినిధులు న్యాయమైన ఎన్నికల ప్రక్రియ ద్వారా ఎంపిక చేయబడతారు.
• ప్రత్యేక చట్టపరమైన సంస్థ: సహకార సంఘాల చట్టం కింద సహకార సంఘం నమోదు చేయబడింది. స్థానిక/ జాతీయ చట్టాలకు లోబడి రిజిస్టర్డ్ సహకార సంఘాలు చట్టపరమైన సంస్థలుగా మారతాయి.
• ఆర్థిక సహకారం: సమాజంలోని ప్రతి సభ్యుడు సాధారణ ఆస్తులను కొనుగోలు చేయడానికి మరియు నిర్వహించడానికి సమాన సహకారం అందిస్తారు.
• పరిమిత బాధ్యత: ప్రతి సభ్యుడి సహకారం మేరకు ఖర్చులు సమానంగా పంచుకోబడతాయి.
• సభ్యులకు ప్రయోజనకరమైనది: స్వయం ఆసక్తి మరియు పవర్ ప్లే లేకుండా హౌసింగ్ సహకారంలోని ప్రతి సభ్యునికి సంక్షేమం, సౌలభ్యం మరియు శ్రేయస్సు ప్రధాన ప్రాధాన్యతలు.
• శిక్షణ మరియు సమాచారం: హౌసింగ్ సహకార సంఘాలు తమ సభ్యులకు చట్టపరమైన సమ్మతి, నిర్వహణ మరియు సమాజంలో జీవించే ప్రయోజనాల గురించి శిక్షణ మరియు జ్ఞానాన్ని అందిస్తాయి, తద్వారా వారు తమ పాత్రలను సమర్ధవంతంగా నిర్వర్తించవచ్చు.
• పరస్పర సహాయం: హౌసింగ్ సహకార సంఘాలు ఉత్తమ పద్ధతులను అనుసరించడానికి మరియు స్థానిక, జాతీయ మరియు అంతర్జాతీయ నిర్మాణాలు మరియు నమూనాల ద్వారా మెరుగైన జీవన ప్రమాణాలను కలిగి ఉండటానికి సభ్యులకు సహాయపడతాయి.

భారతదేశంలో సహకార గృహ సంఘం చరిత్ర

భారతదేశం గణనీయమైన వృద్ధిని సాధించింది 20 వ శతాబ్దం ప్రారంభంలో సహకార హౌసింగ్ సొసైటీ ఉద్యమం. బెంగుళూరు బిల్డింగ్ కోఆపరేటివ్ సొసైటీ 1909 లో కర్ణాటకలో స్థాపించబడిన మొట్టమొదటి సహకార గృహ సంఘం, తరువాత మహారాష్ట్రలో 1913 లో బొంబాయి కోఆపరేటివ్ హౌసింగ్ అసోసియేషన్. అసోసియేషన్ మొట్టమొదటి మోడల్ ఉప-చట్టాలను కూడా సృష్టించింది మరియు సహకార గృహాల అభివృద్ధికి దారితీసింది. నేషనల్ కోఆపరేటివ్ హౌసింగ్ ఫెడరేషన్ 1969 లో హౌసింగ్ సొసైటీలకు నిధులు మరియు సాధారణ బీమా పొందడానికి, పరిశోధన చేయడానికి మరియు రాష్ట్ర స్థాయి కోఆపరేటివ్ హౌసింగ్ ఫెడరేషన్‌లకు సహాయం చేయడానికి ఒక సాధారణ ఫోరమ్‌గా స్థాపించబడింది. హౌసింగ్ సొసైటీలకు రుణాలు మరియు భూమి అభివృద్ధి సహాయం అందించడానికి అనేక రాష్ట్ర మరియు కేంద్ర-స్థాయి పథకాలు ఉన్నాయి. చిన్న మరియు మధ్యతరహా హౌసింగ్ సొసైటీలకు అనుకూలంగా ఉండేలా సహకార గృహ చట్టాలలో ప్రభుత్వం అనేక సవరణలను ప్రవేశపెట్టింది. మహారాష్ట్ర సహకార సంఘాల చట్టం 1960 గురించి కూడా చదవండి

గృహ సహకార సంఘాల రకాలు

గృహ సహకార సంఘాలు క్రింది వర్గాలుగా వర్గీకరించబడ్డాయి:

• అద్దెదారు యాజమాన్య గృహ సంఘాలు: ఈ రకమైన సహకార గృహ సంఘంలో, భూమిని లీజుహోల్డ్ లేదా ఫ్రీహోల్డ్ ప్రాతిపదికన సొసైటీలు కలిగి ఉంటాయి. సభ్యులు ఉన్నారు ఇళ్ల యజమానులు మరియు భూమి లీజుదారులు. సబ్‌లెటింగ్ మరియు ఇళ్లను బదిలీ చేయడానికి వారు నిబంధనలకు కట్టుబడి ఉండాలి. అయితే, వారి అవసరాలకు అనుగుణంగా వారు తమ ఇళ్లను నిర్మించుకోవచ్చు.
• అద్దెదారు సహ-భాగస్వామ్య హౌసింగ్ సొసైటీలు: ఈ కేటగిరీ కింద, సహకార సంఘాలు భూమిని మరియు భవనాన్ని లీజుహోల్డ్ లేదా ఫ్రీహోల్డ్ ప్రాతిపదికన కలిగి ఉంటాయి. ప్రారంభ వాటా మరియు నెలవారీ అద్దె చెల్లించిన తర్వాత సభ్యులు ఆక్యుపెన్సీని పొందుతారు.
• హౌసింగ్ తనఖా సొసైటీలు: ఈ హౌసింగ్ సొసైటీలు క్రెడిట్ సొసైటీల వంటివి, ఇళ్ల నిర్మాణానికి దాని సభ్యులకు డబ్బు అప్పుగా ఇస్తాయి. అయితే, నిర్మాణ పనుల ఏర్పాటుకు సభ్యులదే బాధ్యత.
• గృహ నిర్మాణం లేదా గృహ నిర్మాణ సొసైటీలు: ఈ వర్గంలో, సొసైటీలు తమ సభ్యుల తరపున ఇళ్లను నిర్మిస్తాయి. ఇళ్ల నిర్మాణం పూర్తయిన తర్వాత వాటిని సభ్యులకు అందజేస్తారు. నిర్మాణానికి ఖర్చు చేసిన డబ్బు రుణాలుగా తిరిగి పొందబడుతుంది.

సహకార గృహ సంఘాన్ని ఎలా ఏర్పాటు చేయాలి?

భారతదేశంలోని చాలా సహకార సంఘాలు నేషనల్ కోఆపరేటివ్ హౌసింగ్ ఫెడరేషన్ ఆఫ్ ఇండియాలో భాగం. మల్టీ-స్టేట్ కోఆపరేటివ్ సొసైటీస్ చట్టం, 2002 ఆధారంగా మోడల్ బై-లాస్ ద్వారా ఒక సహకార గృహ సంఘం మరియు దాని సభ్యులు ఏర్పడతారు మరియు బాధ్యతలు నిర్వహిస్తారు. ఇతర సహకార సంఘాలు సహకార సంఘం చట్టం, 1912 లేదా సహకార సంఘం చట్టాల ద్వారా నిర్వహించబడతాయి సంబంధిత రాష్ట్రాలు. ఒక సమాజం ఏర్పడటానికి ఉమ్మడి లక్ష్యం కలిగిన కనీసం 10 మంది సభ్యులు ఉండాలి. సభ్యులు, ఒకే ఆసక్తులు కలిగి, ఒకే ప్రాంత నివాసితులు, ఒక సంస్థ ఉద్యోగులు, లేదా ఒక సమూహానికి చెందినవారు మొదలైన వారు ఉండాలి.

సహకార హౌసింగ్ సొసైటీని ఎలా నమోదు చేయాలి?

కోఆపరేటివ్ సొసైటీస్ యాక్ట్, 1912 ప్రకారం భారతదేశంలో కోఆపరేటివ్ హౌసింగ్ సొసైటీ నమోదు తప్పనిసరి. సహకార హౌసింగ్ సొసైటీని నమోదు చేసే విధానం క్రింద పేర్కొనబడింది:

• హౌసింగ్ సొసైటీని నమోదు చేయడానికి మొదటి దశ దాని సభ్యులచే ఒక ప్రధాన ప్రమోటర్‌ను ఎన్నుకోవడం.
• సభ్యులు తప్పనిసరిగా రెండు ప్రత్యామ్నాయాలతో పాటు సమాజానికి ఒక పేరును ఎంచుకోవాలి.
• ప్రమోటర్ పేరు మరియు వృత్తితో దరఖాస్తును పూరించండి మరియు దానిని రిజిస్ట్రార్‌కు సమర్పించండి మరియు రిజిస్ట్రేషన్ ఛార్జీలను చెల్లించండి.
• అప్పుడు బై-చట్టాలు స్వీకరించబడతాయి. ప్రతి ఇంటికి వాటా మూలధనం ఉంటుంది, అది నివాసితులందరూ సమానంగా చెల్లించాలి.

సహకార హౌసింగ్ సొసైటీ నమోదు కోసం పత్రాలు

సహకార హౌసింగ్ సొసైటీని నమోదు చేయడానికి కింది పత్రాలు అవసరం:

• నమోదు కోసం దరఖాస్తు.
• అన్ని బ్యాంక్ సర్టిఫికేట్లు/ఖాతా స్టేట్‌మెంట్‌లు.
• దరఖాస్తు ఫారం యొక్క నాలుగు కాపీలు, కనీసం 90% సంతకం చేయబడ్డాయి ప్రమోటర్ సభ్యులు.
• ప్రమోటర్ సభ్యుల వివరాలు.
• సొసైటీ పని గురించి వివరణ.
• సమాజం కోసం ప్రతిపాదించబడిన ఉప-చట్టాల అదనపు కాపీలు,
• ఫారం D ఖాతా స్టేట్‌మెంట్‌లు,
• రిజిస్ట్రేషన్ ఛార్జీల చెల్లింపు రుజువు.
• రిజిస్ట్రార్ పేర్కొన్న ఇతర పత్రాలు.
• న్యాయవాది అందించిన టైటిల్ క్లియరెన్స్ సర్టిఫికేట్.

ఇది కూడా చూడండి: సహకార గృహ సొసైటీలకు ఆదాయపు పన్ను నియమాలు

సహకార గృహ సమాజంలో నివసించే ప్రయోజనాలు

స్థోమత

హౌసింగ్ సొసైటీ సభ్యులు ఆర్థిక సమస్యలను నియంత్రిస్తారు మరియు నిర్ణయిస్తారు. ప్రతి సభ్యునికి సేవలు మరియు సౌకర్యాల పరంగా ఖర్చు చాలా తక్కువ. సహేతుకమైన డౌన్ పేమెంట్, తక్కువ ప్రీ-క్లోజర్ ఛార్జీలు మరియు ఎక్కువ తనఖా టర్మ్‌తో, ఇది ఏదైనా స్వతంత్ర యాజమాన్యం కంటే సరసమైనదిగా మారుతుంది.

సురక్షితమైన మరియు సురక్షితమైన పెట్టుబడి

కోపరేటివ్ హౌసింగ్ సొసైటీలు స్థిరమైనవి మరియు నమ్మదగినవి, ఎందుకంటే అవి ప్రత్యేక చట్టపరమైన ఉనికిని కలిగి ఉంటాయి మరియు వాటి కార్యకలాపాలను కొనసాగించే మార్గాలను కలిగి ఉంటాయి. సహకార హౌసింగ్ సొసైటీలో ఇంటిని కలిగి ఉండటం సురక్షితమైన పెట్టుబడి. భూస్వాముల జోక్యం లేకుండా, సభ్యులు తమ ఫ్లాట్లలో వారు కోరుకున్నంత కాలం నివసించవచ్చు. ఖాళీ చేసిన తర్వాత కూడా ఫ్లాట్, ఆక్యుపెన్సీ ప్రయోజనాలు చెక్కుచెదరకుండా ఉంటాయి మరియు దానిని లీజుకు తీసుకోవచ్చు లేదా అద్దెకు తీసుకోవచ్చు.

మెరుగైన సేవలు మరియు సౌకర్యాలు

సభ్యులు యాజమాన్యం యొక్క భావనతో ప్రాంగణాన్ని చూసుకుంటారు. మెరుగైన నిర్వహణ మరియు మంచి సౌకర్యాలను ఆశించవచ్చు. ప్రతి సభ్యుడి అవసరాలు సక్రమంగా నెరవేరుతాయి, ఎందుకంటే వారు ఇతరుల ప్రయోజనాల కోసం తమ అభిప్రాయాన్ని తెలియజేయగలరు.

ప్రజాస్వామ్య నాయకత్వం

ఒక సహకార గృహ సమాజం ప్రజాస్వామ్య పద్ధతిలో నిర్వహించబడుతుంది, ప్రతి సభ్యుడు వాటాదారుగా ఉంటారు. ప్రతి సభ్యునికి సమాన హక్కులు మరియు అధికారాలు ఉంటాయి. సమాజాన్ని నిర్వహించే ఆఫీస్ బేరర్లు ఓటింగ్ ద్వారా ఎన్నుకోబడతారు.

భాగస్వామ్య బాధ్యతలు

యజమానులుగా బాధ్యతలు వివిధ సభ్యుల మధ్య విభజించబడ్డాయి. నిర్వహణ మరియు మరమ్మత్తు పనులు, భీమా మరియు భర్తీకి సహకార సంఘం బాధ్యత వహిస్తుంది. సభ్యులు సొసైటీలో అందించే సేవలకు నిర్వహణ ఛార్జీలు చెల్లించాల్సి ఉంటుంది. అలాగే, సభ్యులు రూపకల్పన మరియు ప్రణాళిక పరంగా, ప్రారంభం నుండి పునరాభివృద్ధి దశల వరకు ఒక అభిప్రాయం కలిగి ఉంటారు. నిర్వహణ మరియు ఓవర్ హెడ్ ఛార్జీలు చాలా తక్కువగా ఉంటాయి మరియు సభ్యుల మధ్య సమానంగా విభజించబడ్డాయి.

తరచుగా అడిగే ప్రశ్నలు

సహకార గృహ సంఘంలో ఎవరు సభ్యత్వం పొందవచ్చు?

ఏవైనా వయోజనులు (కనీసం 10 మంది), సాధారణ ఆసక్తులు కలిగి, స్వచ్ఛందంగా సంఘాన్ని ఏర్పాటు చేసుకోవచ్చు, దాని సభ్యత్వం పొందవచ్చు మరియు సహకార సంఘాల రిజిస్ట్రార్‌లో నమోదు చేసుకోవచ్చు.

సహకార గృహ సంఘం యొక్క లక్ష్యాలు ఏమిటి?

సహకార గృహ సంఘం యొక్క ప్రధాన లక్ష్యాలలో ఒకటి భూమి కొనుగోలు, ఇళ్ల నిర్మాణం మరియు దాని సభ్యులకు కేటాయించడం.